يكي از علايق من در جامعه شناسي، گرايش جامعه شناسي تاريخي است.در ساده‌انگارانه‌ترين تعريف، جامعه شناسي تاريخي يعني بررسي ساختار اجتماعي و روابط ميان نهادهاي اجتماعي يك جامعه خاص در يك دوره مشخص تاريخي.
فيليپ آبرامز مي‌گويد:«جامعه شناسي تاريخي... نه تحميل يك طرح كلان تحول تكاملي بر رابطه گذشته با حال است و نه صرفا تصديق پس زمينه‌اي تاريخي براي حال. جامعه شناسي تاريخي كوششي است براي فهم رابطه فعاليت و تجربه شخصي از يك‌سو و سازمان اجتماعي از سوي ديگر به منزله چيزي كه به طور مداوم در حال ساخته شدن در زمان است. فرآيندي مستمر كه دلمشغولي اصلي تحليل اجتماعي را مي‌دهد. ممكن است اين فرايند در بافت‌هاي گوناگوني مطالعه شود: در بيوگرافي و زندگاني شخصي، در پيدايش و زوال كلي تمدن‌ها، در حوادث خاصي از قبيل انقلاب يا انتخابات يا تحول ويژه‌اي همچون تشكيل دولت رفاه يا شكل‌گيري طبقه كارگر. زمينه مشخصي كه جامعه شناسان بيشترين توجه را بدان دارند چيزي است كه من آن را گذار به صنعتي شدن ناميده‌ام.» ( به نقل از گري هميلتون، تاريخ نو در جامعه شناسي)
در ادامه هميلتون دو سنخ جامعه شناسي تاريخي را معرفي مي‌كند؛ تاريخ علم الاجتماعي كه اطلاعات تاريخي و نظريه جامعه شناسي را با هم تركيب مي‌كنند تا از داده‌هاي تاريخي به نظريه برسند. در اين مطالعات، پژوهش تاريخي به كشف مسائل مستقلي مي‌پردازد كه نمي‌توان از طريق قياسات پيشيني به آن‌ها دست يافت.برجسته‌ترين مثال‌ها عبارتند از منطقه وندي اثر چارلز تيلي، تشكيل طبقه كارگر انگلستان اثر تامسون و مراقبت و تنبيه از ميشل فوكو. در ميان مورخين نيز آثار مكتب آنال بخصوص برودل به اين شاخه جامعه شناسي تاريخي نزديك است.
نوع ديگر، جامعه شناسي تاريخي- تطبيقي است كه تحقيقات تاريخي را شامل مي‌شود كه جامعه‌شناسان نوشته‌اند. محققاني چون اسكاچ‌پل در دولت‌ها و انقلاب‌هاي اجتماعي و والرشتاين در نظام مدرن جهاني براي تبيين واقعيت‌هاي امروز در سطح كلان، تعميم‌هاي تاريخي را نيز در نظر و از داده‌هاي تاريخي در تحليل‌هاي خود استفاده كرده‌اند.
خب مرور اسامي اين محققان برجسته، آدم را حسابي كنجكاو مي‌كند. اگر علاقمنديد در مورد جامعه شناسي تاريخي و چالش‌هاي آن (مشكل تركيب تعميم دادن جامعه شناسي با خاص بودن رويدادهاي تاريخي) بيشتر بدانيد، كتاب تاريخ نگاري و جامعه شناسي تاريخي را بخوانيد كه مجموعه مقالاتي است از گري هميلتون، رندل كالينز و ديگران، ترجمه هاشم آقا جري، (يك اسم حساس ديگر، هر چند جاي خالي يك ويراستاري خوب توي چشم مي‌زند) انتشارات كوير، قيمت 2400 تومان ( با توجه به حجم كم كتاب، كمي گرانه)،1385.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر