انتخاب میان گروگان‌ها

سوالی اخلاقی: در کشور غیردموکراتیک قلدرستان، عملیات خرابکاری رخ داده و نخست وزیر دستور داده است تا سی تن از چهره‌های سرشناس مخالفان دستگیر شوند و به آن‌ها اولتیماتوم می‌دهد که باید نام دو نفر مسئول بمب‌گذاری را اعلام کنند یا به تاوان این عمل همگی کشته می‌شوند. رهبران مخالف که در این مورد واقعا بی‌گناه هستند و اطلاعی از هویت بمب‌گذاران ندارند، با شرایط سختی روبرو هستند. یکی از اعضای گروه راه حلی پیشنهاد می‌کند: آنها باید بین خودشان قرعه کشی کنند و دو نفر بازنده مسئولیت بمب‌گذاری را بپذیرند و اعدام شوند تا بقیه بتوانند آزاد شوند. به نظر می‌رسد که این راه حل بهتر از آن است که همگی تیرباران شوند اما آیا این راه حل اخلاقی است؟ پاسخ: نظیر این جریان در اروپای شرقی زمان جنگ جهانی دوم پس از عملیات جبهه مقاومت علیه نازی‌ها بارها رخ داد. برخی این را مساله‌ای ریاضی می‌دانند، انتخاب بین کشته شدن سی نفر یا زنده ماندن همه به جز دو نفر. اما دیگران می‌گویند حتی بر پایه ریاضیات، پاسخ روشن نیست. این راه حل تا زمانی به کار می‌آید که بمب‌گذاری بعدی صورت نگرفته چون بار دیگر ماجرا تکرار می‌شود. حقیقت این است که تنها راه اخلاقی صحیح این است که تمام گروگان‌ها بر بی‌گناهی خود و بدنهادی دولت تاکید کنند و اگر کشته شدند، دست کم باشرافت مرده‌اند. اگر آنها بگذارند برای نجات جان خودشان، دو نفر با قرعه کشی یا داوطلبانه به کام مرگ بروند، در عمل نادرست حکومت ظالم مشارکت کرده‌اند و با وجهه قانونی دادن به دولت برای گزینش قربانی‌هایش به بیدادگری‌های آتی آن کمک کرده‌اند. (منبع: 101 مساله فلسفی، مارتین کوهن، ترجمه امیر غلامی، تهران: نشر مرکز، 1381- مسائل 11 و 12)